We mogen weer naar de stembus. 29 Oktober 2025 zijn er (opnieuw) verkiezingen. Deze regering zat er nog geen jaar, en toch vinden de meeste mensen dat ze het nog lang hebben volgehouden. Goedkope retoriek, cadeautjes voor de eigen achteban en vooral veel ruzie waren kenmerkend voor dit kabinet. Het belang van Nederland sneuvelde onder de drang naar "korte termijn succesjes". Hoe heeft het zover kunnen komen?
Bij de vorige verkiezing bleek dat populisme een belangrijke rol is gaan spelen, met een instabiel kabinet ten gevolg. Want populisten zijn gebaat bij onvrede en chaos. En dat hebben we gekregen.

Heel vaak wordt ook gekozen voor de "nieuwkomer", want die heeft nog niks verkeerd gedaan. Ook niks goeds, maar dat belooft die wel te gaan doen. Grote beloftes. Maakt niet uit of die ook realistisch zijn, mensen horen dat graag. ...
Een mooi voorbeeld van dit nogal naïeve stemgedrag is natuurlijk Johan Derksen. Als je achtereenvolgens FvD, BBB, NSC stemt dan toon je aan dat je geen benul hebt van de inhoud. Die partijen hebben inhoudelijk namelijk nagenoeg niets gemeen. Nu is dit soort onbenulligheid natuurlijk niet verboden maar het kan wel schadelijk zijn. Zo is hij met dagelijks een miljoen kijkers vermoedelijk een van de aanjagers van het onvolwassen stemgedrag.

Het zou mooi zijn als we in deze verkiezingsperiode op een aantal punten niet opnieuw dezelfde fouten gaan maken. Wat is er dan misgegaan en hoe kun je niet op een dwaalspoor raken en betere keuzes maken. Keuzes die gebaseerd zijn op inhoud. Deze site probeert hier antwoorden op te vinden.


Responsive image

Opnieuw sprake van folderingen bij verkiezingen

Bescherming democratie

Je krijgt niet de indruk dat veel mensen denken dat de democratie echt in gevaar is. Toch is dat soms dichterbij dan men denkt.
Hoe snel het bergafwaarts kan gaan blijkt uit de huidige ontwikkelingen in de VS. Daar staat daar de democratie inmiddels ernstig onder druk via het negeren van de wet en de rechters door de gekozen(!) leider van het land. Ook de media moeten het ontgelden als zij een afwijkende mening hebben. ...

Deze manier van omgaan met recht en informatie zie je ook bij een aantal partijen in Nederland terug. Onder het mom van een uitvergroot probleem worden kiezers de kant van het populisme opgetrokken. Stemmers onderkennen niet het gevaar (het zal wel meevallen) van de afbraak van de rechtstaat die je er bij krijgt. Het blijkt dat het vaak niet meevalt.

Een ander misverstand bij een democratische rechtstaat is dat 51% van de stemmers "mag" bepalen wat 100% van de mensen moeten doen. Een echte democratie houdt ook rekening met minderheden, en laat ruimte voor minderheidsbelangen. Dat kan natuurlijk heel goed naast elkaar bestaan.

En tenslotte zie je steeds weer terug dat mensen denken dat de grootste partij alles mag bepalen, en ook dat iedereen daar aan mee moet werken. "Het volk heet immers gesproken".
Als je dat afzet tegen de partij die op dit moment het grootst is dan gaat het om 25% van de stemmen. Dat is dus zeker niet dé wil van het volk. En natuurlijk gaat een oppositie niet meewerken als er slechte plannen worden geperesenteerd.

Item "Asiel"

Asiel is een onderwerp dat veel mensen bezighoudt. Overlast op opvangplekken, een tekort aan woningen, een mislukte integratie, dit zijn de problemen die je hoort langskomen. Toch klopt dit beeld dat er is ontstaan op een aantal punten niet. Hieronder vind je een vijftal kanttekeningen. Hierbij gaat het er om dat door sommige partijen het probleem groter wordt gemaakt dan het is, maar ook dat door andere partijen wordt weggekeken van problemen die er wel zijn. ...

1. De overlast op opvangplekken is gecreëerd. Een goede spreiding over het land in niet al te grote groepen zou voor een belangrijk deel de problemen oplossen. Via het sluiten van asielcentra en het intrekken van de spreidingswet worden juist de problemen groter gemaakt. Het gecreëerde asielprobleem helpt bepaalde partijen in het zadel (zie ook "Media liet zich gijzelen").

2. Er zijn overlastgevende veilige-landers. Zij veroorzaken problemen voor zowel de omwonenden, opvangmedewerkers als asielzoekers die zich wel goed gedragen. Deze groep wordt niet genoeg aangepakt. Ze hebben geen recht om te blijven en als je je dan ook gaat misdragen moeten de conequenties hard en duidelijk zijn. Beperk hun bewegingsvrijheid serieus om de controle te maximaliseren. Ik zie zelf geen probleem in het gedurende het overgrote deel van de tijd verplicht doorbrengen op een afgesloten locatie. Door hier te weinig bij in te grijpen worden onschuldige mensen het slachtoffer, net als de goedwillende asielzoeker.

3. Asiel is een onderdeel van de totale migratie. Het gaat daarbij om een klein onderdeel. De arbeidsmigratie is vele malen groter, en de overlast hierbij is dat ook. Alleen profiteren wij in Nederland van (de uitbuiting van) de arbeidsmigranten. Op de een of andere manier blijft die veel grotere groep vaak buiten beeld. De wanstoestenden en overlast bij deze groep aanpakken zou tot hogere prijzen van sommige producten leiden, of de concurrentiepositie van de bedrijven aantasten. En blijkbaar mag je dan wel even de andere kant opkijken.

4. Het tekort aan woningen komt niet door asielzoekers en is een afgeleid probleem. Zonder asielzoekers zou er nog steeds een aanzienlijk tekort aan woningen zijn. Dit wordt veroorzaakt door het niet nemen van maatregelen om het bouwen van woningen weer mogelijk te maken. Het is dus vreemd dat er bij het woningtekort wordt gewezen naar asielzoekers, en niet naar de partijen die het stikstofprobleem weigeren op te lossen. Belangrijkste aanjager daarvan is de BBB, die ten koste van alles wil voorkomen dat met name de Agro-industrie moet inkrimpen. Voor de boeren hoeft inkrimping naar een duurzame landbouw geen probleem te zijn, als hen de mogelijkheid wordt geboden om in een eerlijke markt te opereren.

5. Is de integratie nu gelukt of niet? In de politiek vertaalt dit zich in de ene groep die zegt dat de intergratie totaal is mislukt, en de andere groep die zegt het juist goed is gelukt. De ene groep ziet iedere asielzoeker als een probleem, de andere groep schuift alle problemen met asielzoekers opzij.

De waarheid is natuurlijk dat intergatie voor een groot deel is gelukt, maar ook dat er wel degelijk een groep is die niet integreert en soms ook niet wil integreren. Zij willen Nederlanders laten integreren in het islamitische wetten en regels. Dat is wel degelijk een belangrijk probleem, dat ook afstraalt op asielzoekers die wel goed integreren. Met name partijen aan de linkerkant willen hier regelmatig toch te gemakkelijk aan voorbijgaan.

Media liet zich gijzelen

Partijen hebben belang bij de onderwerpenkeuze in de aanloop naar de verkieizngen. Door het thema "asiel" leidend te laten zijn in de campagne is de PVV bij de vorige verkiezingen zo groot geworden. De PVV heeft die verkiezingen als het ware "gekaapt". Hoe kan dat? ...

Dat de PVV dit wil is natuurlijk logisch, want op andere onderwerpen hebben ze weinig te melden of te winnen. Het is echter de media die ze daar in faciliteren. Op de een of andere manier laat de media zich sturen/gijzelen door "hyperig nieuws". Iedere tweet van Wilders wordt groots opgepakt en zo laat de media zich gebruiken. Je zag dit in de overtreffende trap ook bij Trump. Extremiteiten krijgen voorrang in de media. De waan van de dag wint het nog steeds te vaak. Terwijl je zou moeten kunnen verwachten dat de media een evenwichtig beeld probeert neer te zetten.

Er zijn natuurlijk veel meer belangrijke items. Stikstofbeleid en (woningen) bouwen. AI, cyber, en defensie. Klimaatbeleid om extreme kosten in de toekomst te voorkomen. Het zou helpen deze onderwerpen veel meer op de agenda te krijgen. Daarmee is het asielprobleem niet opgelost maar wel in evenwicht met de andere onderwerpen gebracht.

Partijen uitsluiten

Kun je partijen uitsluiten? Dat klinkt misschien ondemocratisch, maar is dat ook zo? Hier treden een aantal misverstanden op.

Het is logisch dat de grootste partij na een verkiezing een belangrijke rol krijgt toegewezen. Zolang er echter geen sprake is van een absolute meerderheid is het niet noodzakelijk dat een grootste partij ook deel uit gaat maken van de regering.
Als de grootste partij met 40 zetels bijvoorbeeld rode stoelen in de Tweede Kamer wil, en alle andere partijen (dus met die overige 110 zetels) willen blauwe stoelen, dan is het heel democratisch om voor blauwe stoelen te kiezen. Als de kleur van de stoelen het enige beleidspunt zou zijn valt de grootste partij buiten de regering ...

Misschien is uitsluiten ook niet het juiste woord, maar vaststellen dat samenwerking simpelweg onmogelijk is. Dat kan volgens mij op basis van twee gronden. Met als voorbeeld in de huidige situatie de PVV

1. Een partij heeft antidemocratische en ongrondwettelijke standpunten. Die zijn natuurlijk onverenigbaar met de standpunten van democartische partijen en het is voor de kiezer wel helder als die keuze vooraf duidelijk is.

2. Een partij heeft in het verleden aangetoond slecht te functioneren in een regering, en is ook alle keren weggelopen als het moeilijk werd. Het slecht functioneren blijkt ten eerste uit het leveren van ondeskundige en communicatief beperkte ministers. Maar ook uit het feit dat de grootste partij realtief erg weinig Kamerwerk (debatten, moties, etc) heeft geleverd. Ieder Kamerlid krijgt wel 144.000 euro voor zijn of haar inspanningen. Als zo’n partij geen zelfreflectie toont is het niet logisch om zo’n partij een derde kans te geven het “land weer stil te zetten”.

Dat het veel over wel of niet uitsluiten gaat, en wie met wie samen wil of niet, ligt natuurlijk ook voor een belangrijk deel aan de media. Je ziet eigenlijk dat de media voortdurend politici dwingen uitspraken hierover te doen. Waarschijnlijk omdat dit tot spraakmakende uitspraken kan leiden wat weer goed is voor het "aantal clicks". Toch zouden de media hier minder belang aan moeten hechten en aansturen op een discussie op inhoud.

Media en Peilingen

Er wordt voortdurend gepeild hoe de partijen er voor staan. Hartstikke leuk natuurlijk, maar wat betekent dit eigenlijk?

Ten eerste levert het heel veel zinloze discussies op. Een peiling is totaal iets anders dan de daadwerkelijke verkiezing. Zeggen wat je denkt te gaan stemmen heeft een heel andere lading dan het uitbrengen van je stem. En zeggen wat je over ruim vier maanden gaat stemmen is nog onrealistischer. Toch wordt hier door de media heel veel aandacht aan besteed. Een peiling van vier maanden voor de verkiezing wordt uitgebreid besproken wat dit tot in detail kan gaan betekenen. Politici die er gunstig uitkomen springen er natuurlijk ook gelijk op in....

Helemaal tenenkrommend wordt het wanneer een peiling van 20 weken voor de verkiezing vergeleken gaat worden met de peiling van 21 weken voor de verkiezingen. Het ene zeer waarschijnlijk niet kloppende getal wordt vergeleken met het zeer waarschijnlijk nog minder kloppende getal en tot in detail geanalyseerd. De zinloosheid van het op deze manier omgaan met peilingen met heel beperkte voorspellingswaarde is natuurlijk dodelijk vermoeiend.

Maar misschien nog belangrijker. Peilingen beïnvloeden ook verkiezingen. Als uit een peiling bijvoorbeeld bijkt dat bepaalde partijen nek-aan-nek gaan dan worden stemmen bij de kleinere partijen weggetrokken om de favoriet de grooste te laten zijn. Dus er wordt een uiterst onzekere peiling gepresenteerd en op basis van die vermoedelijk onjuiste peiling wordt het stemgedrag (bewust of onbewust) beïnvloed. Het is niet ondenkbaar dat er "peil-instanties" zijn die die verkiezingen ook bewust willen beïnvloeden. Daarom zou het goed zijn meer voorwaarden en regels te koppelen aan peilingen, en de uitkomsten in het juiste perspectief te plaatsen.

Tip: verdiep je (tenminste een beetje) in de inhoud

Om te voorkomen dat inhoudsloze partijen opnieuw Nederland stilzetten is het van belang om naar de inhoud te kijken. Nu is het best lastig om alle afzonderlijke partijprogramma door te nemen, maar je zou kunnen beginnen met die van de twee of drie partijen waar je tussen twijfelt. Nog simpeler is het om gebruik te maken van het voorwerk dat door een aantal instanties al is gedaan: de stemwijzer. Er zijn er zelfs meedere, die ook voor een deel een eigen invalshoek hebben. De combinatie biedt een nog breder perspectief....

Het is natuurlijk niet verplicht om blind de "uitkomst" van de stemwijzer te volgen. Het geeft je wel meer inzicht in hoe jouw voorkeuren zich verhouden tot de partijprogramma's. Er zijn algemene stemhulpen, maar ook zeer specifieke. Er is ook een stemchecker: hiermee check je hoe de partijen gestemd hebben over moties in de Tweede Kamer de afgelopen jaren. In het menu vind je de links naar de diverse partijprogramma's/standpunten en stemhulpen.

Het wordt echt een probleem als mensen gaan "stemmen uit protest". Uit onvrede over het beleid gaan ze hun stem uitbrengen op een partij buiten de regering met de grootste mond. Als protest. Dat is onverantwoord gedrag. Je creëert op die manier een soort "protest Tweede Kamer". Dat is niet echt een garantie voor beleid dat op de lange termijn ook in het belang is van Nederland.
Misschien is het een idee dat je op het stembiljet naast het uitbrengen van je stem ook kunt aangeven tegen welke partij je bent. Dan kun je toch in die zin "je frustratie uiten", zonder het land schade toe te brengen.

Om lichtzinnig of onverantwoord stemgedrag te voorkomen zou iedereen moeten kunnen aantonen dat ze genoeg kennis hebben om te stemmen. Dat klinkt misschien vreemd maar je mag ook niet de weg op zonder kennis van de verkeersregels. Je kunt in het verkeer ongelukken veroorzaken, maar dat kun je in de politiek ook, zoals zojuist weer is gebleken. Dus iedereen zou verplicht moeten worden een stembewijs te halen. Hoeft niet heel moeilijk te zijn, maar het zou misschien helpen om niet de grootste mond of "het is zo'n leuk mens" bij je keuze leidend te laten zijn.